Jeśli chmura, to tylko otwarta

Share this post:

W obecnym cyfrowym świecie szybkość adaptacji, współpraca i innowacyjność są podstawowymi czynnikami pozwalającymi na osiągnięcie założonego celu rynkowego. Dlatego w ostatnich latach rozwiązania IT ulegały i nadal ulegają istotnej przemianie, aby sprostać tym wymaganiom. Wartość systemów IT jest tym większa, im łatwiej i szybciej możemy integrować procesy biznesowe, przy jednoczesnym wykorzystaniu potencjału danych i możliwości ich analizy. Uzyskujemy to poprzez nieustaną optymalizację rozwiązania, otwartość wykorzystywanych technologii i standardów oraz najlepszych praktyk. Obecnie rozwiązania IT są jednym z podstawowych narzędzi tworzących wartość i przewagę konkurencyjną, a ich wydajność i dostępność jest równie ważna, jak wydajność i dostępność linii produkcyjnej. Współczesne system IT muszą spełnić oczekiwania takie jak:

• elastyczność,
• rozbudowywalność pod kątem funkcjonalnym, jak i wydajnościowym,
• innowacyjność,
• łatwa adoptowalność do zmieniających się oczekiwań ze strony biznesu,
• bezpieczeństwo,
• łatwe zarządzanie bez względu na wielkość rozwiązania.

Aby spełnić powyższe wymagania platformy IT muszą być oparte na architekturze chmurowej. Architektura rozwiązań bazująca na modelu chmury stanowi dziś około 20% wszystkich systemów informatycznych. Nowe rozwiązania praktycznie nie powstają w innym modelu niż chmurowym lub co najmniej gotowym do uruchomienia w chmurze.

Już dzisiaj doskonała większość firm dostrzega i już potrafi wskazać zalety modelu chmury w porównaniu z tradycyjnymi rozwiązaniami lokalnymi. Jednym z większych wyzwań jest wybór rozwiązania otwartego vs. związanie się z jednym dostawcą (ang. vendor locking). Jednym z podstawowych czynników wyboru w pierwszej kolejności jest oczywiście koszt rozwiązania. Czynnik ten nie jest jednak najistotniejszym powodem migracji do chmury bazującej na otwartych rozwiązaniach. Równie ważne, o ile nie ważniejsze są:

• elastyczność budowania i rozbudowy rozwiązania,
• szeroka gama alternatywnych frameworków rozwijanych przez społeczności opensource wspierane doświadczeniem dużych firm,
• możliwość budowania rozwiązania z wykorzystaniem chmur wielu dostawców (ang. multi-cloud), czy też ich integracja z rozwiązaniami lokalnymi (ang. hybrid-cloud)

Z drugiej strony rozwiązania własne, które mogą wiązać organizację z pewnymi narzędziami/usługami oferują:

• gotowe rozwiązanie realizujące zadania na bazie doświadczeń (niejednokrotnie globalnych) współpracy z wieloma klientami.
• przetestowane rozwiązanie,
• czas na wprowadzenie na rynek jest zwykle krótszy, szczególnie w bardziej złożonych projektach.
• umowy SLA

Idealnym rozwiązaniem jest połączenie wymienionych powyżej dwóch światów dla rozwiązań IT kierowanych do przedsiębiorstw, zarówno tych dużych, jak i małych i średnich.

Open source i otwarte standardy mogą pomóc chronić klientów przed uzależnieniem się od dostawców (ang. vendor locking). Jednak robią to na różne sposoby.

W przypadku otwartego standardu możemy zakupić od dostawcy oprogramowanie pozwalające na odczyt i edycję wybranego formatu plików. Z czasem możemy utworzyć dużą liczbę dokumentów w tym formacie. Dokumenty te mogą zawierać ważne informacje, które gromadziliśmy na przestrzeni czasu. Jeżeli format pliku jest otwartym standardem, to zamiana zakupionego wcześniej oprogramowania na oprogramowanie od innego dostawcy pozwalające na odczyt i edytują tego formatu plików jest możliwa. Będzie to możliwe tak długo, jak używany przez nas format pliku jest otwartym standardem. Przykładem takich otwartych standardów są np. XML, SQL, HTML, czy też PDF. Dostęp do informacji zawartych w tych plikach będziemy mieli nawet wtedy, kiedy nowe rozwiązanie nie jest oprogramowaniem typu open source. Otwarte standardy dotyczą nie tylko formatów plików, ale także wielu innych obszarów, na przykład interfejsów API. Interfejsy te są fundamentem budowy rozwiązań wspierających transformację cyfrową, gdzie otwarte standardy, takie jak JSON czy REST są szeroko stosowane.

W przypadku rozwiązania typu open source sytuacja wydaje się jeszcze bardziej interesująca. Oprogramowanie open source jest tworzone tak, aby było swobodnie dostępne, a większość licencji pozwala na redystrybucję i modyfikację kodu przez każdego. W wielu przypadkach licencja dodatkowo wymaga, aby wszelkie aktualizacje były bezpłatne i dostępne dla społeczności. Dzięki temu zdecentralizowana społeczność programistów może współpracować przy projekcie i wspólnie korzystać z powstałego oprogramowania. Wyobraźmy sobie, że firma wydała miliony dolarów na napisanie wewnętrznego kodu oprogramowania dla dostarczanego przez producenta rozwiązania (baza danych, system operacyjny, serwerem aplikacyjnym, itp.). Ta firma nie będzie już mieć możliwości zmiany dostawcy i modyfikacji wdrożonego rozwiązania. Firma ta pozostanie z posiadanym rozwiązaniem, chyba że dokona znacznej inwestycji, przepisując ten kod, aby działał w innym systemie operacyjnym, z inną bazą danych, serwerem aplikacyjnym, itp. Oprogramowanie typu open source może zapobiec temu problemowi, ponieważ nie należy ono do żadnej konkretnej firmy, a klienci nie są powiązani z żadnym konkretnym dostawcą.

Chociaż oprogramowanie open source i otwarte standardy to zasadniczo dwie różne rzeczy to obie pomagają wspierać innowacje, przy jednoczesnym zapewnieniu większej liczby opcji dla klientów. W obydwu przypadkach klient jest w stanie uniknąć związania z dostawcą. Bądź to poprzez wykorzystywanie otwartych standardów przez producenta rozwiązania lub poprzez otwarte oprogramowanie nie należące do żadnego dostawcy, a będące własnością społeczności open source.

Większość implementacji rozwiązań w modelu chmurowym realizowana jest z wykorzystaniem oprogramowania open source. Systemy operacyjne Linux takie jak RedHat, Suse itp. obecnie stosuje się w wielu rozwiązaniach. Tak samo jak wirtualizację i konteneryzację realizuje się przy wykorzystaniu narzędzi, takich jak OpenStack lub Kubernetes, czy OpenShift. Otwarte oprogramowanie ma również szerokie zastosowanie w językach programowania, czego przykładem jest Java i większość otwartych rozwiązań takich jak Python, PHP, Ruby, itp. Również metodyki stosowane przy budowie rozwiązań chmurowych jak i DevOps są silnie zorientowane na otwarte oprogramowanie.

W dobie otwartych rozwiązań coraz częściej przywoływany jest temat uzależnienia się organizacji od dostawców rozwiązania IT. Dotyczy to zarówno rozwiązań klasy korporacyjnej, jak i oprogramowania biurowego służącego do codziennej pracy. Problem ten jest coraz silniej zauważany także przez sektor publiczny i administrację rządową na poziomie poszczególnych krajów, jaki i Unii Europejskiej. Ciekawą analizę tego zagadnienia przedstawia raport PWC analizujący zjawisko uzależnienia się od producentów w federalnej administracji niemieckiej. W raporcie zauważono silne uzależnienie od małej grupy dostawców oprogramowania oraz zarekomendowano działania zmieniające ten stan rzeczy. Jednym z fundamentów rekomendacji są alternatywne rozwiązania bazujące na otwartych rozwiązaniach. Zachęcam do zapoznania się z raportem umieszczonym na stronie:

https://www.cio.bund.de/SharedDocs/Publikationen/DE/Aktuelles/20190919_strategische_marktanalyse_en.pdf?__blob=publicationFile.

Dostrzegane są już też pewne działania związane z wprowadzaniem do sektora publicznego większej liczby systemów bazujących na otwartych rozwiązaniach w obszarze baz danych, budowaniu portali informacyjnych, itp. Temat ten dyskutowany jest w coraz szerszych kręgach, budując świadomość dotyczącą kierunku rozwoju współczesnych rozwiązań IT i zastosowania otwartych standardów i oprogramowania open source.

W obecnej sytuacji na świecie potrzebna jest szybka integracja rozwiązań pozwalająca na szybki przepływ informacji, wytwarzanie nowych aplikacji, lepszą analizę danych, itp. Wykorzystywanie otwartych rozwiązań i bazujących na modelu chmury pozwala na efektywne wykorzystanie potencjału istniejących systemów i nie prowadzi do uzależniania się od producentów rozwiązań, co ma wpływ na koszty i wybór kierunków rozwoju posiadanego rozwiązań. Kierunek open source wydaje się najbardziej dynamicznie rozwijającym i będącym fundamentem współczesnych rozwiązań IT.